Franchise Girişimcileri İçin Risk

Franchise sisteminin genel tanımını, markanın imtiyaz hakkı sahibinin, belirli süre, koşul ve sınırlar içinde, işin yönetim ve organizasyonunu isim hakkı bedeli karşılığında girişimcilere sistem ve markasını kullandırması olarak tanımlayabiliriz. Bu ilişki uzun vadeli ve sürekli bir iş ilişkisi oluşmaktadır.

Franchising’in hızlı yaygınlaşmasındaki en önemli etken hem franchise alana hem de franchise verene sağladığı benzersiz avantajlardır. Başarılı iş modelleri girişimcilerin ilgisini çekerek, kendi işini kurma fikrinin de hayata geçmesini sağlamaktadır.  Ufrad Franchise Derneği’nin paylaştığı son verilerde, zincir markaların sayısı 3 bine, bu işletmelere bağlı şube sayısı 60 bin’e ulaşmıştır.

Her ticari iş ilişkisinde olduğu gibi franchise işletmesinde de franchise veren ve alan açısından incelersek birçok risk parametresinin olduğunu görebiliriz.  Risk yönetiminde önemli olan

• Risklerin ve olası risklerin tanımlanması
• Risklerin mümkünse önlenmesi
• Tamamen önlenemeyen risklerin minimize edilmesi
• Önlenemeyen risklerin sözleşme veya sigorta gibi çözümlerle 3. Partilerle paylaştırılmasıdır.

Franchise marka ile iş kuran girişimcinin amacı, kendi markasını kurduğunda oluşabilecek riskleri minimize etmesidir.  Riski azaltan konular

Markalaşma sürecine yapacağı yatırım riski – Ya tutmazsa? Pazarlama ve reklam yatırımı – Nasıl yapacağım?… Şu iki konu bile kendi işini kurmak ile franchise yatırımı yapma konusunda ikilemde kalan girişimcilere yol gösterici olmaktadır. Tabi kendine uygun güvenilir markayı seçmek, doğru lokasyonda olmak vb konular incelenmesi araştırılması gereken konulardır.

Keza insan kaynakları yatırımı, eğitim, teknolojik yatırım gibi konularda sorumluluk markanın genel merkezinde olacaktır… Aslında franchise sistemi ile iş kurmak, riski paylaşma ve yönetebilme sanatıdır.

Franchise veren marka, standartları oluşturmak, operasyon, insan kaynakları, pazarlama, teknolojik alt yapısıyla sistemini geliştirmek ile sorumludur. Marka hedefini ortaya koyarken,

en önemli stratejisi büyüme ve karlılığa yönelmesidir.  Satın alma gücünü ortaya koymak, yıllık pazarlama planlarını yapmak, beş yıllık gelir -gider projeksiyonlarını oluşturmak, çeyrek dönem verilerini incelemek olması gerekenlerdir. Franchise veren markanın risk yönetimi konusunu sadece kendi büyümesinin dışında oluşabilecek olumsuzlukları da ortadan kaldırabilmesi için hukuki ve resmi süreçleri takip etmelidir.

Özetle,  franchise veren marka için risklleri en aza indirgemenin yolu,

• Franchisee seçiminde doğru bir filtreleme sisteminin olması
• Doğru tasarlanmış ve ihtiyaçlarla örtüşen franchise dökümantasyonu
• Franchisee’ler için Eğitim (başlangıç ve sürekli) ve destek sağlaması
• Performansın izlenmesi ve raporlanması
• Kayıtların profesyonelce tutulması
• Anlaşmazlıkların çözümü konusunda belirgin bir sürecin takip edilmesi olarak tanımlanabilir.