– Franchising sistemi, en çok kullanılan girişimcilik uygulamalarından biri. Franchising yoluyla büyümenin markalara sağladığı avantajlardan bahseder misiniz?
Franchise sistemi ile büyüyen markanın, franchise verdiği 5 işletmeden 4’ü başarılı oluyor. Kendi işletmesini kuran her 5 işletmeden ise ancak 1 tanesi başarılı oluyor. Marka oluşumlarında gerekli alt yapının sağlanması bir süreç gerektiriyor. Bu süreç hem operasyonel anlamda hem de pazarlama anlamında yatırım gerektiriyor. Franchise ile büyüme markanın riskini minimize ediyor.
– Sistemin franchise yatırımcılarına ne tür faydaları var?
Franchising’in hızlı yaygınlaşmasındaki en önemli etken hem franchise alana hem de franchise verene sağladığı benzersiz avantajlardır. Başarılı iş modelleri girişimcilerin ilgisini çekerek, kendi işini kurma fikrinin de hayata geçmesini sağlamaktadır. Girişimci alt yapısı hazır bir marka ile yola çıkıyor. Süreç ‘ten tasarruf ediyor. Müşteri potansiyelini daha hızlı yakalayabiliyor
– Rakamlarla ifade edecek olursak franchising sektörünün Türkiye’de ulaştığı nokta nedir?
Ufrad Franchise Derneği’nin paylaştığı son verilere göre , zincir markaların sayısı 3 binden fazla , bu işletmelere bağlı şube sayısı 60 bin’e ulaşmıştır. Franchise endüstrisi, Türkiye’de ve dünyada yeni iş imkanlarına ve istihdam artışına destek vermeye devam ediyor. Değişen ekonomik dengeler bir taraftan sektörel bazlı daralmaları tetiklerken, diğer yandan insanların girişimcilik seçeneğini daha fazla değerlendirmesi sonucunu doğuruyor.
– Peki Türkiye’de her geçen gün daha da yaygınlaşan franchising sistemi, koronavirüsten nasıl etkilendi?
Dünya ‘da olduğu gibi Türkiye’ de de sistem etkilendi. Tüm sektörler etkilendi…Özellikle karantina dönemi yeme içme sektörü ve Turizm sıkıntılı dönem yaşadı… E ticareti olan, dijitale ayak uyduran, paket servis yapan bir adım öne çıktı diyebiliriz. Diğer sektörler de ise olumsuz etkiler gözlemlesek de özellikle hizmet sektöründe yeni döneme ayak uyduran ve alt yapısı müsait birçok marka potansiyelini arttırmayı başardı.
– Pandemi sürecinde hangi girişimler ön plana çıktı? Bu durum iş yapış şekillerini nasıl etkileyecek?
Karantina sonrası dönem de ise franchise yatırım talepleri ciddi derecede arttı. Özellikle beyaz yaka profilinde girişimci olma isteği arttı. Farklı sektörler de iş yapma isteği, yumurtaları farklı sepete koyma isteğini oluşturdu. Farklı karlı ve yeni dönem için mantıklı iş modellerine yatırım yapmaya başladı.
‘ Her dönemin işi ‘ başlığı altında toplanabilecek tüm girişimler talep görüyor diyebiliriz. Özellikle yeni nesil cafe markaları, yatırımı küçük olan fast food gıda konseptleri, kuru temizleme ve hijyen girişimleri, tatlı ve dondurma konseptlerini sayabiliriz. Farklı ve özellikli girişim olması, tüketici-kullanıcı bazında kabul görmesi önemli bir faktör.
Yenilikçi yaklaşımlar geliştiren markalar öne çıkıyor. Gıda’da doğal, saf ve otantik olana ilgi çoğalıyor dolayısıyla organik gıda ürünlerine olan talep de artıyor.
Vegan, glütensiz, organik veya daha sağlıklı alternatifler sunan, müşteri beklentilerini doğru anlayan ve buna uygun menü seçenekleri sunan firmalara ilgi oldukça yüksek.
Bununla birlikte artan işçilik maliyetlerinden ötürü, daha az çalışanla yönetilebilen, aynı zamanda kaliteden ödün vermeyen fast-casual segmenti gıda alanında yatırımcıların dikkatini çekiyor. Paket servis ağırlıklı Dünya’da ‘dark store’ hayalet mutfak olarak adlandırılan, satış noktasının dekorasyonu ve görünürlüğü dışında, standartlarından taviz vermeden adrese teslim yemek konseptleri de çok hızla artış gösterecek…
– Rakiplerinin önüne geçmek isteyen markalar, bu dönemde pazarlama stratejilerini nasıl belirlemeli?
Franchise pazarlama stratejisini oluştururken öncelikle markanın hedef girişimci profilini oluşturabilmesi çok önemli. Mesajın doğru iletilmesi, doğru girişimci profili ile franchise müzakerelerinin yapılmasını sağlıyor. Diğer türlü markaya zaman maliyeti, gereksiz iş yükü ve motivasyonsuzluk sağlıyor. Kurumsal uluslararası markalar geniş ekipleri ve pazarlama departmanları veya danışmanlık şirketleri ile bu işi yönetirken, kobi markalar biraz daha deneme yanılma yöntemi ile yapabiliyor
– Bu süreçte franchise almak girişimciler hangi kriterlere dikkat etmeli?
Franchise sisteminin pek çok avantajı olduğunu hepimiz biliyoruz. Yeni dönemde rekabetin artması ve seçeneklerin çoğalması markalara franchise planlaması yapması zorunluluğunu getiriyor. Bilinçli girişimci artık markaya yatırım yaparken karlı ve sürdürülebilir olmasının dışında pazarda farklı ve talep edilir konseptler arıyor. Hatta yurt dışında franchise nasıl alınır konusunda eğitimler ve seminerler düzenlenmekte ve iş kurmak isteyen kişiler profesyonel destek almaktadır. Uzmanlar pandemi sürecini 1ila 3 yıl arası süreceğini öngörüyor. Yeni dünya düzenine uygun ve talep gören, alt yapısı kuvvetli markalara yatırım yapmaları gerekiyor.
Bilinçli girişimci aynı veya farklı sektörde 5-15 arası marka ile görüşmekte, şartlara ve sonuçlara göre değerlendirmektedir. Aradan sıyrılabilmek ve girişimci tarafında onay alabilmek ancak franchise pazarlaması ve doğru satış yönetimi ve takibi ile olmaktadır.
– Salgının ardından franchise sektörünü nasıl bir gelecek bekliyor? (Sektörü geliştirmek ve büyütmek için bundan sonra hangi adımlar atılmalı?)
Özellikle cadde mağazacılığının atak yapacağı bir döneme giriyoruz. Markalar açısında franchise sistem alt yapılarını gözden geçirmeleri gerekmektedir. Özellikle karlılıkların masaya yatırılması, dijitale yatırım yapılması, pazarlama stratejilerini gözden geçirmeleri gereken bir dönem…
Ve bir marka için en önemlisi franchise satışında CRM yönetimidir. Franchise satış müzakerelerinde en büyük sorunlardan birisi de takip yönetimi olmaktadır. Özellikle yurt dışı pazarlarda olmak isteyen markaların, pazarlama stratejileri ile birlikte Pazar araştırması yapmaları, bölgenin arz talebini iyi değerlendirmeleri gerekmektedir. Mali açıdan ise doğru tekliflendirme politikasını izlemeli, bölgeye göre yapılacak olan master, unit veya bölge gelişim planlamalarını doğru okumaları gerekmektedir.
Sektörü geliştirmek ve büyütmek çalışmak ve bilgiyi paylaşmaktan geçiyor. Dünya’daki franchise sisteminde ki gelişmeleri gözlemlemek te çok kıymetli…
